Vì sao tàu khách liên tiếp trật bánh ở ga Yên Viên?

Tàu trật bánh tại ga Yên Viên

Dù không gây thiệt hại về người, nhưng tính chất vụ việc là rất nghiêm trọng. Vậy, nguyên nhân xảy ra vụ việc này ra sao, ngành Đường sắt đã có giải pháp gì để ngăn chặn?

Vụ việc hy hữu

Ghi nhận của PV Báo Giao thông tại hiện trường sáng 7/8, hàng trăm nhân viên đường sắt phải đội nắng cùng lượng lớn máy móc, thiết bị được huy động đến ga Yên Viên để giải cứu các toa tàu bị trật bánh. Một cán bộ chỉ đạo hiện trường của Công ty CP Đường sắt Hà Hải cho biết, chỉ riêng công ty này đã huy động 70 nhân lực, ngoài ra còn có cán bộ, công nhân các đơn vị toa xe, nhà ga, thông tin tín hiệu. Phải đến hơn 11h trưa, các toa bị trật bánh mới được cẩu đặt lên đường ray an toàn.

Trung tâm Điều hành vận tải đường sắt cho biết, lúc 4h38 ngày 7/8, tàu SP2 Lào Cai - Hà Nội (kéo 17 toa xe = 622,8 tấn) đang vào ga Yên Viên thông qua đường số 2 thì bị trật bánh 2 toa xe thứ 13, 14 trong đoàn tàu tại ghi N112, N120. Toa xe thứ 13 số 11710 bị trật 4 trục về phía bên phải theo hướng tàu chạy và nghiêng 300; toa xe thứ 14 số 11774 bị trật 2 trục phía trước về phía bên phải theo hướng tàu chạy. Điều độ đã phát lệnh cho các đơn vị liên quan ra giải quyết. Đến 5h47, tàu SP2 cắt lại 5 toa xe phía cuối và kéo 12 xe còn lại về ga Hà Nội, thông đường 1 và 2 ga Yên Viên.

Trước đó một ngày (ngày 6/8 - PV), cũng mác tàu SP2, đầu máy 636 kéo 17 xe, đang chạy chậm vào ga Yên Viên với tốc độ 15km/h, khi qua ghi N110, N112 lúc 4h25 thì toa xe 31424 (là toa thứ 16, phía cuối đoàn tàu) bị trật bánh 4 trục và bị nghiêng 450 bên trái hướng tàu chạy. Còn 2 toa xe 11712 - 11764 giáp toa xe 31424 bị nghiêng nhẹ do lệch đầu đấm.

Rất may, cả hai vụ trật bánh trên đều không có thương vong về người. Hàng trăm hành khách trên tàu không bị ảnh hưởng sức khỏe, thiệt hại tài sản.

Cẩu toa xe trật bánh lên đường ray

Có hay không biết lỗi mà không sửa?

Trao đổi với PV Báo Giao thông chiều qua (7/8), ông Đoàn Duy Hoạch, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Đường sắt VN cho biết, cả hai vụ việc trên đều không phải do lỗi chủ quan của con người, chủ yếu là do kĩ thuật. “Tuy nhiên, nguyên nhân cụ thể, chúng tôi còn phải điều tra, phân tích vì có nhiều yếu tố từ tốc độ, thành phần đoàn tàu, phương tiện, đường cong, ghi, địa hình”, ông Hoạch nói.

Lý giải cụ thể hơn, ông Hoạch cho biết, tàu từ hướng Lào Cai về chạy qua nhiều ghi trong cụm ghi để vào đường sắt số 2 ga Yên Viên, nhưng những ghi này nằm trên đường cong ngắn, bán kính nhỏ là yếu tố bất lợi, vì vậy đường sắt chỉ cho phép tàu qua với tốc độ 15km/h. Trong khi đó, tàu khách Lào Cai khá dài, nhất là dịp cuối tuần khách đông, thành phần đoàn tàu lên đến 17 toa xe.

“Không phải đường sắt biết mà không sửa mà vì đây là ga có nhiều hướng, cải tạo một hướng sẽ liên quan đến nhiều hướng khác. Ngoài ra, còn các yếu tố khác như địa hình. Tất nhiên, cụm ghi vẫn đảm bảo an toàn chúng tôi mới cho tàu chạy”, ông Hoạch nói và cho biết, thực tế đã chạy tàu theo hướng này nhiều năm qua vẫn an toàn. Sau khi khắc phục sự cố trật bánh tàu khách ngày 6/8, tàu hàng vẫn chạy qua an toàn, nhưng sáng sớm nay tàu khách SP2 qua vị trí này lại bị trật bánh.

Ông Hoạch cũng cho biết, trước mắt đường sắt thực hiện ngay các biện pháp cấp bách để đảm bảo an toàn, chỉ cho phép tàu chạy qua 5km/h. Về các biện pháp kĩ thuật, ngành Đường sắt sẽ tập trung thay thế mới toàn bộ bộ ghi N110 là ghi yết hầu phía Lào Cai vào ga Yên Viên đảm bảo các tiêu chuẩn kĩ thuật; Đồng thời, khẩn trương sửa chữa, thay thế tà vẹt gỗ mục, phụ kiện cũ của hai bộ ghi liên quan trong cụm ghi là N120, N112... để cả cụm ghi đảm bảo tiêu chuẩn kĩ thuật. Phấn đấu sửa chữa xong trong ngày 11/8, trả lại tốc độ chạy tàu bình thường 15km/h qua cụm ghi.

Về biện pháp tổ chức chạy tàu, để hạn chế tàu qua nhiều ghi đường cong, đường sắt chỉ đạo ga Yên Viên đón tàu khách vào đường số 3, giảm yếu tố bất lợi về an toàn. “Tới đây, chúng tôi sẽ rà soát toàn bộ hướng tuyến đường sắt đi Lào Cai trước khi vào ga để có giải pháp giảm yếu tố bất lợi như đường cong. Tuy nhiên, việc này cần có thời gian xem xét tổng thể từ hướng tuyến, địa hình, khu vực dân cư”, ông Hoạch nói thêm.

Trao đổi với Báo Giao thông, ông Nguyễn Ân, nguyên chuyên gia kĩ thuật Vụ KH-CN (Bộ GTVT) cho biết, trật bánh toa xe thường có hai nguyên nhân. Một là do bánh xe phía trước có vấn đề, hai là do đường. “Ở sự cố thứ nhất ngày 6/8, tôi đã suy đoán chắc đường không có vấn đề vì nếu do đường, đoàn tàu phải trật bánh ở những toa đầu. Đằng này, tàu đã đi qua vị trí đó gần hết, đến toa xe thứ 16 mới bị trật, vì thế tôi nghĩ rằng do bản thân toa đó có vấn đề”, ông Ân nói và cho biết, nhưng sau đó lại tiếp tục xảy ra sự cố thứ hai ngày 7/8, lần này trật bánh 2 toa. Không lẽ hai đoàn tàu này lại có các toa xe cuối cùng đều có vấn đề kĩ thuật? Như vậy phi lý, không thể trùng hợp thế được”, ông Nguyễn Ân nói.

“Tôi cho rằng, cần xem lại việc sửa chữa đường sau lần trật bánh thứ nhất có đảm bảo kĩ thuật không. Thực ra, vấn đề không có gì nghiêm trọng vì đó là đoạn đường sau khi đã bẻ ghi để tàu chuyển đường vào. Ở ghi có những lưỡi ghi để chuyển làn đường, theo tôi có vấn đề về tiếp xúc, cần xem lại”, ông Ân nói thêm.