Năm 2021, tai nạn giao thông (TNGT) tiếp tục giảm cả 3 tiêu chí về số vụ, số người chết và số người bị thương. Nhân dịp Xuân Nhâm Dần 2022, Báo Giao thông trao đổi với Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban ATGT Quốc gia Phạm Bình Minh về những giải pháp tiếp tục kéo giảm TNGT.
Năm 2021 chúng ta thực hiện “mục tiêu kép” vừa phòng chống dịch Covid-19, vừa phục hồi và phát triển kinh tế, trong đó có công tác đảm bảo an toàn giao thông (ATGT). Trong bối cảnh đó, chúng ta vẫn tiếp tục giữ đà kéo giảm sâu TNGT cả 3 tiêu chí, xin Phó Thủ tướng cho biết về kết quả này?
Năm 2021, TNGT trên phạm vi cả nước tiếp tục giảm sâu cả về số vụ, số người chết và số người bị thương. Có được kết quả đó là nhờ sự chỉ đạo quyết liệt, kịp thời của Đảng, Chính phủ, sự giám sát của Quốc hội, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và người dân.
Mặt khác, có nguyên nhân khách quan là từ tháng 5 đến hết tháng 9 nhiều địa phương thực hiện giãn cách xã hội để phòng, chống dịch Covid-19 nên nhu cầu và số lượng phương tiện tham gia giao thông giảm đáng kể.
Đồng thời, việc tổ chức nhiều chốt kiểm dịch trên các tuyến giao thông với sự có mặt của các lực lượng chức năng, nhất là lực lượng CSGT, TTGT đã góp phần tích cực trong việc tổ chức, hướng dẫn người dân tham gia giao thông an toàn, kết hợp xử lý các hành vi vi phạm quy định phòng chống dịch cũng như vi phạm pháp luật về giao thông, giúp nâng cao ý thức của người tham gia giao thông.
Tuy nhiên, chúng ta cũng nhìn nhận thẳng thắn là cho dù TNGT giảm sâu, nhưng số người chết và bị thương vẫn còn cao; một số địa phương TNGT có giảm nhưng chưa tương xứng với mức giảm về lưu lượng và mật độ tham gia giao thông, cá biệt một vài địa phương lưu lượng giao thông giảm nhưng TNGT năm 2021 vẫn tăng cao so với năm 2020.
Từ tháng 10/2021 trở lại đây, sau khi nới lỏng dần giãn cách xã hội, một số địa phương đã xảy ra các vụ TNGT nghiêm trọng mà nguyên nhân chủ yếu là: Lái xe vi phạm quy định về nồng độ cồn, sử dụng ma tuý, vi phạm quy định về tốc độ, đi sai phần đường, làn đường, xuất hiện tình trạng đua xe ở nhiều địa phương… Vì vậy, chúng ta không được chủ quan khi thấy số liệu TNGT giảm.
Thưa Phó Thủ tướng, tiếp nhận cương vị Chủ tịch Ủy ban ATGT Quốc gia, Phó Thủ tướng có cảm nhận thế nào về bức tranh ATGT của Việt Nam?
Qua báo cáo của Bộ Công an, nhất là số liệu thống kê những năm gần đây cho thấy, chúng ta đã làm được nhiều việc, hàng năm đều kéo giảm thiệt hại về người do TNGT gây ra. Nếu năm 2010, TNGT làm chết gần 11.500 người, thì năm 2021 số người chết do TNGT đã giảm xuống mức 6.000 người (giảm gần 50%).
Nhiều năm qua, chúng ta đã kiên trì thực hiện các giải pháp toàn diện và đồng bộ, đặc biệt là việc không ngừng hoàn thiện thể chế và nâng cao hiệu quả tổ chức thực hiện nhằm tạo sự chuyển biến tổng thể và bền vững: Ban Bí thư Trung ương Đảng có Chỉ thị số 18 ngày 4/9/2012 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo đảm trật tự ATGT đường bộ, đường sắt, ĐTNĐ và khắc phục ùn tắc giao thông; Chính phủ ban hành Nghị quyết số 88/2011 về tăng cường thực hiện những giải pháp cấp bách về bảo đảm TTATGT với những giải pháp đột phá về phát triển kết cấu hạ tầng giao thông, Nghị quyết số 12/2019 về tăng cường bảo đảm TTATGT và chống ùn tắc giao thông giai đoạn 2019-2021...
Qua đó góp phần tăng cường quản lý nhà nước về GTVT, hoàn thiện hành lang pháp lý và nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật về bảo đảm TTATGT, được nhân dân ủng hộ rộng rãi.
Có thể nói, chúng ta đã và đang có quyết tâm chính trị rất cao trong việc nỗ lực kéo giảm TNGT. Việt Nam cũng đang nỗ lực thực hiện những mục tiêu của “Thập kỷ hành động vì ATGT đường bộ 2011-2020” mà Liên hợp quốc đã xác định trong Nghị quyết số 64 năm 2010.
Bên cạnh những kết quả đạt được, đâu là vấn đề mà chúng ta sẽ cần tiếp tục phải giải quyết, thưa Phó Thủ tướng?
Chúng ta cần nhìn nhận thẳng thắn về những tồn tại, hạn chế trong chính sách, pháp luật cũng như trong công tác quản lý nhà nước về kết cấu hạ tầng, phương tiện, vận tải; trong tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm, cũng như trong tuyên truyền, phổ biến, giáo dục quy định pháp luật và xây dựng văn hoá giao thông, cũng như trong việc nâng cao ý thức, văn hóa tham gia giao thông của người dân.
Những hạn chế này khiến TTATGT vẫn diễn biến phức tạp, con số thương vong do TNGT gây ra vẫn còn cao; ùn tắc giao thông trên các trục giao thông chính, các đô thị lớn chưa được khắc phục, thậm chí có xu hướng gia tăng.
Ðặc biệt hơn, đại dịch Covid-19 đặt ra cho thế giới và Việt Nam những thách thức hoàn toàn mới, trong đó có yêu cầu “đảm bảo an toàn phòng dịch khi tham gia giao thông”, làm thế nào để thực hiện các quy định về bảo đảm an toàn phòng dịch không ảnh hưởng đến lưu thông hàng hóa và đi lại của người dân. Ðây chính là những vấn đề lớn cần phải giải quyết đối với công tác bảo đảm TTATGT năm 2022 và những năm tiếp theo.
Vậy mục tiêu giảm 50% số người thương vong do TNGT đường bộ trên phạm vi toàn cầu theo Nghị quyết số 74/299 ngày 31/8/2020 của Liên hợp quốc sẽ được thực hiện như thế nào, thưa Phó Thủ tướng?
Là thành viên có trách nhiệm của Liên hợp quốc, Việt Nam luôn tích cực, chủ động tham gia xây dựng và thực hiện những chương trình, nghị quyết và sáng kiến của Liên hợp quốc.
Cùng với các Nghị quyết về ATGT đường bộ của Liên hợp quốc, Ðảng, Nhà nước Việt Nam đã có nhiều chủ trương, chính sách và được các cơ quan liên quan cụ thể hoá bằng các chương trình hành động thiết thực từ trung ương đến địa phương, thu hút sự tham gia rộng rãi của người dân.
Tại Nghị quyết 74 và Kế hoạch toàn cầu Thập kỷ ATGT đường bộ 2021-2030 ngày 28/10/2021 của Liên hợp quốc đề cập quan điểm con người là trung tâm trong hệ thống ATGT, mục tiêu vì sức khoẻ và sinh mạng con người được đặt ra cho 5 nhóm giải pháp.
Ðây là điểm mới quan trọng. Ðiểm mới thứ hai là không tách Quản lý An toàn giao thông (xây dựng và tổ chức thực hiện pháp luật) thành một nhóm giải pháp mà xác định xây dựng và tổ chức thực hiện pháp luật là nền tảng để đảm bảo thực hiện tốt cả 5 nhóm giải pháp.
Ðặc biệt, Nghị quyết 74 đưa ra nhóm giải pháp hoàn toàn mới về “vận tải đa phương thức và quy hoạch sử dụng đất”. Ðây là nội dung rất đáng quan tâm để nghiên cứu sâu và tổ chức triển khai.
Có điểm đáng chú ý đó là trong Nghị quyết 12 ngày 19/2/2019 của Chính phủ cũng xác định 2 nhóm giải pháp “Quản lý quy hoạch và thực hiện quy hoạch sử dụng đất” và “Tái cơ cấu thị phần và kết nối các phương thức vận tải”. Như vậy, những biện pháp mà chúng ta thực hiện trong thời gian qua rất tương đồng với những định hướng mới của Liên hợp quốc.
Với những cách tiếp cận mới và những bài học kinh nghiệm trong hơn 10 năm qua, xin Phó Thủ tướng cho biết đâu sẽ động lực và đâu sẽ là khâu đột phá để thực hiện cho được mục tiêu và những nhiệm vụ của công tác bảo đảm ATGT trong năm 2022 và những năm tiếp theo?
Công tác bảo đảm ATGT năm 2022 và những năm tiếp theo hướng đến thực hiện 4 mục tiêu: Xây dựng văn hóa giao thông an toàn; Giảm thương vong TNGT từ 5-10% mỗi năm; Khắc phục ùn tắc giao thông; Không để bùng phát dịch bệnh trong GTVT. Nhất là “xây dựng văn hoá giao thông an toàn” vừa là mục tiêu, vừa là động lực chính để chúng ta thực hiện những mục tiêu còn lại.
Trước đây, khi bàn về xây dựng văn hoá giao thông, chúng ta thường chỉ quan tâm đến việc nâng cao ý thức chấp hành pháp luật và cải thiện hành vi của người tham gia giao thông, thực thi pháp luật.
Tuy nhiên, với cách tiếp cận Hệ thống Giao thông An toàn thì cần phải đảm bảo sự an toàn trong tất cả các thành phần của hệ thống: kết cấu hạ tầng giao thông, phương tiện và người tham gia giao thông.
Vì vậy, cần phải xây dựng văn hoá giao thông theo nghĩa rộng, cụ thể hơn, đó chính là xây dựng những chuẩn mực phổ quát về ATGT mà mỗi người trong xã hội đều thừa nhận, mong muốn có được và thể hiện bằng hành động của mình khi xây dựng và thực thi pháp luật về giao thông; trong quy hoạch, thiết kế, xây dựng và khai thác các công trình kết cấu hạ tầng giao thông; trong thiết kế, chế tạo và vận hành các phương tiện giao thông và trong khi tham gia giao thông.
Về khâu đột phá thì theo tôi là cần tích cực chuyển đổi số, ứng dụng rộng rãi và hiệu quả công nghệ vào công tác quản lý và bảo đảm ATGT. Trong điều kiện cách mạng công nghiệp 4.0, chúng ta cần đẩy nhanh tiến độ ứng dụng công nghệ trong tất cả 8 nhóm nhiệm vụ của công tác bảo đảm ATGT, đặc biệt là trong quản lý, tổ chức, điều hành GTVT và trong giám sát, phát hiện và xử lý vi phạm về ATGT.
Sự xuất hiện và phổ biến của những ứng dụng kỹ thuật số đa dạng trong giáo dục, truyền thông và kết nối xã hội thì công nghệ cũng chính là đột phá để chúng ta xây dựng văn hoá giao thông an toàn.
Bộ GTVT, Bộ Công an và các cơ quan thành viên của Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia cần chủ động, tích cực trong việc hoàn thiện hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật, các quy chuẩn, tiêu chuẩn cần thiết và đặc biệt là phải tuyển dụng, đào tạo được nguồn nhân lực để đáp ứng tốt yêu cầu của nhiệm vụ bảo đảm TTATGT trong kỷ nguyên kỹ thuật số.
Đất nước đang chuẩn bị đón chào Xuân mới Nhâm Dần 2022, Phó Thủ tướng có thông điệp nào gửi đến nhân dân trên mọi miền của Tổ quốc?
Qua Báo Giao thông, tôi xin gửi đến người dân Việt Nam trên mọi miền Tổ quốc, kiều bào ta ở nước ngoài và bạn bè quốc tế lời chúc mừng năm mới mạnh khoẻ, hạnh phúc, thành công và an toàn khi tham gia giao thông!
Năm 2021, tai nạn giao thông (TNGT) tiếp tục giảm cả 3 tiêu chí về số vụ, số người chết và số người bị thương. Nhân dịp Xuân Nhâm Dần 2022, Báo Giao thông trao đổi với Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban ATGT Quốc gia Phạm Bình Minh về những giải pháp tiếp tục kéo giảm TNGT.
Năm 2021 chúng ta thực hiện “mục tiêu kép” vừa phòng chống dịch Covid-19, vừa phục hồi và phát triển kinh tế, trong đó có công tác đảm bảo an toàn giao thông (ATGT). Trong bối cảnh đó, chúng ta vẫn tiếp tục giữ đà kéo giảm sâu TNGT cả 3 tiêu chí, xin Phó Thủ tướng cho biết về kết quả này?
Năm 2021, TNGT trên phạm vi cả nước tiếp tục giảm sâu cả về số vụ, số người chết và số người bị thương. Có được kết quả đó là nhờ sự chỉ đạo quyết liệt, kịp thời của Đảng, Chính phủ, sự giám sát của Quốc hội, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và người dân.
Mặt khác, có nguyên nhân khách quan là từ tháng 5 đến hết tháng 9 nhiều địa phương thực hiện giãn cách xã hội để phòng, chống dịch Covid-19 nên nhu cầu và số lượng phương tiện tham gia giao thông giảm đáng kể.
Mặt khác, có nguyên nhân khách quan là từ tháng 5 đến hết tháng 9 nhiều địa phương thực hiện giãn cách xã hội để phòng, chống dịch Covid-19 nên nhu cầu và số lượng phương tiện tham gia giao thông giảm đáng kể.
Tuy nhiên, chúng ta cũng nhìn nhận thẳng thắn là cho dù TNGT giảm sâu, nhưng số người chết và bị thương vẫn còn cao; một số địa phương TNGT có giảm nhưng chưa tương xứng với mức giảm về lưu lượng và mật độ tham gia giao thông, cá biệt một vài địa phương lưu lượng giao thông giảm nhưng TNGT năm 2021 vẫn tăng cao so với năm 2020.
Từ tháng 10/2021 trở lại đây, sau khi nới lỏng dần giãn cách xã hội, một số địa phương đã xảy ra các vụ TNGT nghiêm trọng mà nguyên nhân chủ yếu là: Lái xe vi phạm quy định về nồng độ cồn, sử dụng ma tuý, vi phạm quy định về tốc độ, đi sai phần đường, làn đường, xuất hiện tình trạng đua xe ở nhiều địa phương… Vì vậy, chúng ta không được chủ quan khi thấy số liệu TNGT giảm.
Thưa Phó Thủ tướng, tiếp nhận cương vị Chủ tịch Ủy ban ATGT Quốc gia, Phó Thủ tướng có cảm nhận thế nào về bức tranh ATGT của Việt Nam?
Qua báo cáo của Bộ Công an, nhất là số liệu thống kê những năm gần đây cho thấy, chúng ta đã làm được nhiều việc, hàng năm đều kéo giảm thiệt hại về người do TNGT gây ra. Nếu năm 2010, TNGT làm chết gần 11.500 người, thì năm 2021 số người chết do TNGT đã giảm xuống mức 6.000 người (giảm gần 50%).
Nhiều năm qua, chúng ta đã kiên trì thực hiện các giải pháp toàn diện và đồng bộ, đặc biệt là việc không ngừng hoàn thiện thể chế và nâng cao hiệu quả tổ chức thực hiện nhằm tạo sự chuyển biến tổng thể và bền vững: Ban Bí thư Trung ương Đảng có Chỉ thị số 18 ngày 4/9/2012 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo đảm trật tự ATGT đường bộ, đường sắt, ĐTNĐ và khắc phục ùn tắc giao thông; Chính phủ ban hành Nghị quyết số 88/2011 về tăng cường thực hiện những giải pháp cấp bách về bảo đảm TTATGT với những giải pháp đột phá về phát triển kết cấu hạ tầng giao thông, Nghị quyết số 12/2019 về tăng cường bảo đảm TTATGT và chống ùn tắc giao thông giai đoạn 2019-2021...
Qua đó góp phần tăng cường quản lý nhà nước về GTVT, hoàn thiện hành lang pháp lý và nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật về bảo đảm TTATGT, được nhân dân ủng hộ rộng rãi.
Có thể nói, chúng ta đã và đang có quyết tâm chính trị rất cao trong việc nỗ lực kéo giảm TNGT. Việt Nam cũng đang nỗ lực thực hiện những mục tiêu của “Thập kỷ hành động vì ATGT đường bộ 2011-2020” mà Liên hợp quốc đã xác định trong Nghị quyết số 64 năm 2010.
Bên cạnh những kết quả đạt được, đâu là vấn đề mà chúng ta sẽ cần tiếp tục phải giải quyết, thưa Phó Thủ tướng?
Chúng ta cần nhìn nhận thẳng thắn về những tồn tại, hạn chế trong chính sách, pháp luật cũng như trong công tác quản lý nhà nước về kết cấu hạ tầng, phương tiện, vận tải; trong tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm, cũng như trong tuyên truyền, phổ biến, giáo dục quy định pháp luật và xây dựng văn hoá giao thông, cũng như trong việc nâng cao ý thức, văn hóa tham gia giao thông của người dân.
Những hạn chế này khiến TTATGT vẫn diễn biến phức tạp, con số thương vong do TNGT gây ra vẫn còn cao; ùn tắc giao thông trên các trục giao thông chính, các đô thị lớn chưa được khắc phục, thậm chí có xu hướng gia tăng.
Ðặc biệt hơn, đại dịch Covid-19 đặt ra cho thế giới và Việt Nam những thách thức hoàn toàn mới, trong đó có yêu cầu “đảm bảo an toàn phòng dịch khi tham gia giao thông”, làm thế nào để thực hiện các quy định về bảo đảm an toàn phòng dịch không ảnh hưởng đến lưu thông hàng hóa và đi lại của người dân. Ðây chính là những vấn đề lớn cần phải giải quyết đối với công tác bảo đảm TTATGT năm 2022 và những năm tiếp theo.
Vậy mục tiêu giảm 50% số người thương vong do TNGT đường bộ trên phạm vi toàn cầu theo Nghị quyết số 74/299 ngày 31/8/2020 của Liên hợp quốc sẽ được thực hiện như thế nào, thưa Phó Thủ tướng?
Là thành viên có trách nhiệm của Liên hợp quốc, Việt Nam luôn tích cực, chủ động tham gia xây dựng và thực hiện những chương trình, nghị quyết và sáng kiến của Liên hợp quốc.
Cùng với các Nghị quyết về ATGT đường bộ của Liên hợp quốc, Ðảng, Nhà nước Việt Nam đã có nhiều chủ trương, chính sách và được các cơ quan liên quan cụ thể hoá bằng các chương trình hành động thiết thực từ trung ương đến địa phương, thu hút sự tham gia rộng rãi của người dân.
Tại Nghị quyết 74 và Kế hoạch toàn cầu Thập kỷ ATGT đường bộ 2021-2030 ngày 28/10/2021 của Liên hợp quốc đề cập quan điểm con người là trung tâm trong hệ thống ATGT, mục tiêu vì sức khoẻ và sinh mạng con người được đặt ra cho 5 nhóm giải pháp.
Ðây là điểm mới quan trọng. Ðiểm mới thứ hai là không tách Quản lý An toàn giao thông (xây dựng và tổ chức thực hiện pháp luật) thành một nhóm giải pháp mà xác định xây dựng và tổ chức thực hiện pháp luật là nền tảng để đảm bảo thực hiện tốt cả 5 nhóm giải pháp.
Ðặc biệt, Nghị quyết 74 đưa ra nhóm giải pháp hoàn toàn mới về “vận tải đa phương thức và quy hoạch sử dụng đất”. Ðây là nội dung rất đáng quan tâm để nghiên cứu sâu và tổ chức triển khai.
Có điểm đáng chú ý đó là trong Nghị quyết 12 ngày 19/2/2019 của Chính phủ cũng xác định 2 nhóm giải pháp “Quản lý quy hoạch và thực hiện quy hoạch sử dụng đất” và “Tái cơ cấu thị phần và kết nối các phương thức vận tải”. Như vậy, những biện pháp mà chúng ta thực hiện trong thời gian qua rất tương đồng với những định hướng mới của Liên hợp quốc.
Với những cách tiếp cận mới và những bài học kinh nghiệm trong hơn 10 năm qua, xin Phó Thủ tướng cho biết đâu sẽ động lực và đâu sẽ là khâu đột phá để thực hiện cho được mục tiêu và những nhiệm vụ của công tác bảo đảm ATGT trong năm 2022 và những năm tiếp theo?
Công tác bảo đảm ATGT năm 2022 và những năm tiếp theo hướng đến thực hiện 4 mục tiêu: Xây dựng văn hóa giao thông an toàn; Giảm thương vong TNGT từ 5-10% mỗi năm; Khắc phục ùn tắc giao thông; Không để bùng phát dịch bệnh trong GTVT. Nhất là “xây dựng văn hoá giao thông an toàn” vừa là mục tiêu, vừa là động lực chính để chúng ta thực hiện những mục tiêu còn lại.
Trước đây, khi bàn về xây dựng văn hoá giao thông, chúng ta thường chỉ quan tâm đến việc nâng cao ý thức chấp hành pháp luật và cải thiện hành vi của người tham gia giao thông, thực thi pháp luật.
Tuy nhiên, với cách tiếp cận Hệ thống Giao thông An toàn thì cần phải đảm bảo sự an toàn trong tất cả các thành phần của hệ thống: kết cấu hạ tầng giao thông, phương tiện và người tham gia giao thông.
Vì vậy, cần phải xây dựng văn hoá giao thông theo nghĩa rộng, cụ thể hơn, đó chính là xây dựng những chuẩn mực phổ quát về ATGT mà mỗi người trong xã hội đều thừa nhận, mong muốn có được và thể hiện bằng hành động của mình khi xây dựng và thực thi pháp luật về giao thông; trong quy hoạch, thiết kế, xây dựng và khai thác các công trình kết cấu hạ tầng giao thông; trong thiết kế, chế tạo và vận hành các phương tiện giao thông và trong khi tham gia giao thông.
Về khâu đột phá thì theo tôi là cần tích cực chuyển đổi số, ứng dụng rộng rãi và hiệu quả công nghệ vào công tác quản lý và bảo đảm ATGT. Trong điều kiện cách mạng công nghiệp 4.0, chúng ta cần đẩy nhanh tiến độ ứng dụng công nghệ trong tất cả 8 nhóm nhiệm vụ của công tác bảo đảm ATGT, đặc biệt là trong quản lý, tổ chức, điều hành GTVT và trong giám sát, phát hiện và xử lý vi phạm về ATGT.
Sự xuất hiện và phổ biến của những ứng dụng kỹ thuật số đa dạng trong giáo dục, truyền thông và kết nối xã hội thì công nghệ cũng chính là đột phá để chúng ta xây dựng văn hoá giao thông an toàn.
Bộ GTVT, Bộ Công an và các cơ quan thành viên của Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia cần chủ động, tích cực trong việc hoàn thiện hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật, các quy chuẩn, tiêu chuẩn cần thiết và đặc biệt là phải tuyển dụng, đào tạo được nguồn nhân lực để đáp ứng tốt yêu cầu của nhiệm vụ bảo đảm TTATGT trong kỷ nguyên kỹ thuật số.
Đất nước đang chuẩn bị đón chào Xuân mới Nhâm Dần 2022, Phó Thủ tướng có thông điệp nào gửi đến nhân dân trên mọi miền của Tổ quốc?
Qua Báo Giao thông, tôi xin gửi đến người dân Việt Nam trên mọi miền Tổ quốc, kiều bào ta ở nước ngoài và bạn bè quốc tế lời chúc mừng năm mới mạnh khoẻ, hạnh phúc, thành công và an toàn khi tham gia giao thông!
Trân trọng cảm ơn Phó Thủ tướng Thường trực!
Bình luận bài viết (0)
Gửi bình luận