Cách nào ngăn "ma men" lái xe dịp Tết để giảm thiểu tai nạn?

Trao đổi với Báo Giao thông, ông Khuất Việt Hùng, Phó Chủ tịch chuyên trách Ủy ban ATGT Quốc gia chia sẻ, đây vừa là trăn trở lớn, vừa là thách thức không nhỏ đối với những người làm công tác ATGT.

Vi phạm nồng độ cồn vẫn ở mức cao

Vì sao năm nào TNGT trong dịp Tết cũng tăng mạnh và khó kiểm soát như vậy, thưa ông?

Nguyên nhân hàng đầu là tình trạng sử dụng rượu, bia điều khiển phương tiện. Tập quán sử dụng nhiều rượu, bia trong dịp Tết, cộng với tâm lý “Tết mà” của người dân, đặc biệt là đối tượng thanh niên ở các địa bàn nông thôn khiến vi phạm vẫn còn phổ biến.

Theo thống kê, khoảng 40% số vụ TNGT và 11% số người chết liên quan rượu, bia và con số này đang có xu hướng gia tăng. Khảo sát của Tổ chức Y tế Thế giới đối với các nạn nhân nhập viện vì TNGT cũng cho thấy, có tới hơn 36% số người lái xe máy và gần 67% người lái ô tô có nồng độ cồn trong máu vượt ngưỡng cho phép.

Trong số 100 nạn nhân tử vong vì TNGT có liên quan đến rượu, bia, độ tuổi 15 - 29 chiếm tới gần 60%; nam giới chiếm trên 90%.

Vào những ngày Tết, lực lượng chức năng một số nơi còn có tâm lý “nể nang” trong việc xử lý vi phạm, đặc biệt là ở khu vực nông thôn.

Theo ông, phải chăng chế tài hiện nay chưa đủ răn đe nên nhiều người vẫn cố tình vi phạm như vậy?

Tôi cho rằng, nếu mức phạt vừa túi tiền có nghĩa là giúp cho người dân dễ đóng tiền phạt hơn. Đấy gọi là thỏa hiệp. Cần làm sao để cho mọi người nghĩ đến chế tài đó thì không dám và không để xảy ra vi phạm.

Ở đây chúng ta xác định, trong việc xử phạt vi phạm nồng độ cồn mới đang làm phần ngọn, “thả gà ra đuổi”. Cực chẳng đã mới phải dùng chế tài để xử phạt công dân vi phạm.

Tất cả chế tài xử phạt từ hành chính đến hình sự chỉ với mong muốn gửi thông điệp mạnh mẽ đến công dân rằng: “Đó là hành vi vi phạm pháp luật, nguy cơ gây tổn hại đến lợi ích của công dân khác, lợi ích của xã hội và đừng làm điều đó”.

Cần xử lý nghiêm, không nể nang

Trong năm 2021, nhiều tỉnh, thành phố thực hiện giãn cách xã hội để phòng chống dịch. TNGT và vi phạm nồng độ cồn thời gian này diễn biến ra sao, thưa ông?

Khi lực lượng chức năng vừa chống dịch vừa đảm bảo ATGT sẽ xuất hiện nhiều chốt kiểm tra. Người dân cũng cân nhắc không uống rượu, bia khi tham gia giao thông.

Thực tế, con số người chết do TNGT năm 2021 đã giảm rất sâu, còn dưới 6.000 người, vi phạm nồng độ cồn trong thời gian giãn cách cũng giảm.

Cũng cần thấy rằng, khi lực lượng chức năng tập trung chống dịch Covid-19, đâu đó vẫn có người dân chủ quan.

Họ có suy nghĩ rằng uống rượu, bia sẽ không bị xử phạt vì lực lượng chức năng đang lo chống dịch. Bởi thế, các vi phạm về trật tự ATGT nói chung, trong đó có vi phạm nồng độ cồn lại có cơ hội tái diễn.

Năm 2021, TNGT giảm nhưng không tương xứng mức độ giảm về lưu lượng phương tiện tham giao giao thông.

Đến nay, các hoạt động kinh tế - xã hội đã quay trở lại nên việc chống dịch cũng phải đi kèm với xử phạt các hành vi là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến TNGT, trong đó có hành vi vi phạm quy định về nồng độ cồn.

Vậy, giải pháp nào để ngăn TNGT có nguyên nhân do rượu, bia khi những ngày Tết Nhâm Dần đã cận kề?

Dịp Tết năm nay, dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp, các giải pháp phòng, chống dịch vẫn sẽ được triển khai tại nhiều tỉnh, thành phố.

Tuy vậy, kỳ nghỉ Tết năm nay kéo dài nên số lượng lớn người tham gia giao thông và mức độ sử dụng rượu, bia của người dân vẫn sẽ tăng cao, tiềm ẩn nguy cơ gây mất ATGT.

Để ngăn chặn tình trạng lạm dụng rượu, bia gây TNGT trong dịp này, lực lượng công an các địa phương cần xử lý quyết liệt người uống rượu, bia điều khiển phương tiện giao thông.

Tại các vùng nông thôn, lực lượng công an chính quy ở xã phối hợp với lực lượng tuần tra giao thông của công an huyện tăng cường tuần tra, xử lý vi phạm.

Thông qua các hình thức để tuyên truyền cho người dân biết quy định pháp luật về xử lý hành vi vi phạm về nồng độ cồn đối với người điều khiển phương tiện; cần xử lý nghiêm, không “nể nang” trong xử phạt.

Về lâu dài, cần bổ sung hình thức xử lý hình sự đối với các trường hợp vi phạm có nguy cơ dẫn đến TNGT. Thực tế tại các quốc gia khác trong khu vực như Trung Quốc, Hàn Quốc đã thực hiện và việc này tác động rất hiệu quả đến tâm lý, ý thức của người tham gia giao thông.

Cần nói thêm, cũng có những nhóm chủ thể hay những không gian tác động đến việc sử dụng rượu, bia đang ít được quan tâm.

Đó là các cán bộ, công chức, viên chức, những người phải làm gương cho quần chúng nhân dân trong việc không sử dụng rượu, bia khi tham gia giao thông.

Đó là nơi kinh doanh rượu, bia, chủ doanh nghiệp sản xuất, doanh nghiệp kinh doanh rượu bia, họ cần có trách nhiệm hơn với khách hàng của mình.

Chúng ta hiện nay đang quan tâm trực diện tới công dân bình thường - những người sử dụng rượu, bia cuối cùng, có thể sẽ phải cầm vé phạt hoặc thậm chí vào vòng lao lý vì uống rượu, bia rồi tham gia giao thông.

Đấy là hạn chế mà chúng ta sẽ quan tâm mạnh hơn, làm nhiều hơn trong thời gian tới.

Chúng ta chưa thấy câu chuyện phía sau việc xử phạt hành chính một người vi phạm nồng độ cồn khi tham gia giao thông, cơ sở bán rượu. bia họ có bị liên đới? Hay một người bị xử phạt hình sự, người cung cấp rượu bia có bị nhắc nhở, chấn chỉnh? Ở đây, chỉ đơn thuần là người nào uống và có hành vi vi phạm người đó chịu.

Tất nhiên, người nào làm người đó chịu, pháp luật có quy định trách nhiệm của các chủ thể khác có liên quan, nhưng chưa được nhắc đến.

Trân trọng cảm ơn ông!

Nhậu nhẹt cuối năm, hàng loạt tài xế "ma men" nhẵn ví vì nộp phạt